Jak rozmawiać z osobą uzależnioną od alkoholu?

Alkoholizm to choroba, która bardzo często dotyka nie tylko osobę uzależnioną, ale także osoby jej najbliższe, które stają się współuzależnione. Nie chodzi o wspólne picie alkoholu, ale o uzależnienie psychiczne. Domownicy w dobrej wierze stopniowo przejmują na siebie większość obowiązków, koszty utrzymania rodziny, szukają usprawiedliwienia dla nałogu. W rzeczywistości jest to droga donikąd, alkoholik wykorzystuje takie zachowania i doskonale manipuluje zachowaniami domowników. Pierwszym krokiem do pokonania choroby alkoholowej jest skuteczna rozmowa. 

Jak rozpoznać alkoholika?

Choroba alkoholowa rozwija się latami i pierwsze jej symptomy nie są zauważalne dla otoczenia. Dodatkową trudność stanowi kamuflaż stosowany przez osobę uzależnioną:

  • pije okazjonalnie w towarzystwie,
  • pije w samotności,
  • zawsze znajduje usprawiedliwienie dla picia.

Dla najbliższych sygnałem ostrzegawczym powinien być wzrost tolerancji na alkohol, stopniowe zaniedbywanie obowiązków domowych oraz zawodowych. Oznacza to, że alkohol zaczyna dominować w życiu osoby uzależnionej i poświęci dla niego dotychczasowe priorytety. To sygnał alarmujący oznaczający, że jedynym wyjściem z choroby jest podjęcie leczenia.

Jak rozmawiać z alkoholikiem?

Warunkiem podjęcia skutecznego leczenia choroby alkoholowej jest uświadomienie sobie przez osobę uzależnioną, że ma problem z alkoholem. Nie jest to proste, ponieważ alkoholik najczęściej zaprzecza, ucieka się do manipulacji, za uzależnienie najczęściej obwinia żonę lub inną bliską osobę. Te sygnały oznaczają, że najwyższy czas na podjęcie odpowiednich działań, które skłonią osobę uzależnioną do podjęcia leczenia. Pierwszym krokiem jest podjęcie rozmowy, do której należy odpowiednio się przygotować.

Rozmowy nigdy nie należy prowadzić, gdy osoba uzależniona jest pijana. Taka sytuacja najczęściej prowadzi do awantur, wzajemnych pretensji i obarczania się winą. To nie prowadzi do zrozumienia i osiągnięcia celu. Rozmowę należy przeprowadzać w spokojnej atmosferze, bez dodatkowych emocji. Najlepszym sposobem jest sformułowanie problemu i zapytanie o jego przyczyny. Warto wykazać się empatią i zrozumieniem, ale trzeba też zachować asertywność, bo alkoholicy to doskonali manipulanci.

Najlepsze efekty przynoszą rozmowy oparte na faktach. Trzeba jasno uświadomić alkoholikowi w jakich sytuacjach zawiódł, np. nie poszedł do pracy, nie odebrał dzieci z przedszkola lub szkoły, nie zrobił zakupów, nie zapłacił rachunków. Taka argumentacja sprawia, że alkoholik zmuszony jest do refleksji i zastanowienia się nad własnym postępowaniem.

Najczęściej będzie starał się usprawiedliwić własne zachowanie i należy spokojnie go wysłuchać i wspólnie szukać przyczyn takiego postępowania. Taka rozmowa pozwala osobie uzależnionej od alkoholu uświadomić sobie istnienie i skalę problemu. To tylko krok od decyzji o podjęciu leczenia. W trakcie rozmowy należy zapewnić alkoholika, że może zawsze liczyć na wsparcie osób najbliższych.

Leczenie choroby alkoholowej

Najważniejszym krokiem w leczeniu uzależnienia jest autonomiczna decyzja alkoholika, że chce zerwać z nałogiem i zmienić swoje dotychczasowe życie. Leczenie podjęte pod naciskiem osób najbliższych lub pracodawcy najczęściej kończy się niepowodzeniem i powrotem do nałogu.

Kolejny krok to podjęcie leczenia w konkretnej placówce. Ośrodek uzależnień alkoholowych lepiej wybrać wcześniej i w trakcie rozmowy z alkoholikiem przedstawić jego zalety zwracając uwagę na rodzinną atmosferę, kameralne warunki oraz możliwość kontaktu i odwiedzin. To sprawi, że osoba uzależniona poczuje się bezpieczniej i nie poczuje się odrzucona.

Wybierając ośrodek uzależnień alkoholowych, warto zwrócić uwagę nie tylko na warunki socjalne, ale także na stosowane metody terapeutyczne. W zależności od stopnia zaawansowania choroby alkoholowej leczenie będzie wymagało jednego lub dwóch etapów. W silnym uzależnieniu pierwszym etapem będzie detoksykacja polegająca na usunięciu z organizmu toksyn nagromadzonych wskutek nadużywania alkoholu.

Najważniejszy jest etap drugi oparty o psychoterapię indywidualną i grupową. To właśnie te zajęcia pozwalają alkoholikowi uświadomić sobie skalę problemu i przewartościować dotychczasowe życie. Dzięki kontaktom z innymi uzależnionymi wie, że nie jest odosobniony ze swoim problem, uczy się jak radzić sobie z problemami, jak odmawiać picia alkoholu.

Podczas terapii przede wszystkim zmienia swój system wartości i wierzy, że może odbudować swoje relacje rodzinne i społeczne, to pozwoli mu resztę życia spędzić w trzeźwości.