Zaćma (katarakta) – poznaj przyczyny i metody leczenia

Czym jest zaćma (katarakta)?

Zaćma, inaczej katarakta (łac. cataracta), to zmętnienie soczewki oka, czyli przezroczystej i elastycznej struktury, która znajduje się w przedniej części oka, między tęczówką a ciałem szklistym. Jej zadaniem jest skupianie światła na siatkówce – odpowiada za akomodację oka, a tym samym umożliwia wyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach.

 

Kiedy soczewka traci swą przezierność, dochodzi do sukcesywnego pogarszania się ostrości widzenia. Schorzenie rozwija się stopniowo, na początku noszenie mocniejszych szkieł przez krótkowidzów czy zrezygnowanie z okularów „plusowych” do dali w przypadku dalekowidzów mogą pomóc w walce z niewyraźnym widzeniem, jednak, gdy zaćma postępuje i utrudnia lub nawet uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, konieczne staje się przeprowadzenie operacji.

 

Już teraz dowiedz się więcej na temat operacyjnego leczenia zaćmy: https://www.optegra.com.pl/zabiegi/zacma.

 

Przyczyny zaćmy

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zaćma jest najczęstszą przyczyną upośledzenia wzroku. Głównym czynnikiem jej rozwoju jest wiek – jest to tzw. zaćma starcza. Po 50.–60. roku życia dochodzi do denaturacji i degradacji białek tworzących soczewkę, jest to zjawisko fizjologiczne. Inne przyczyny katarakty to m.in.:

• urazy gałki ocznej,
• stany zapalne błony naczyniowej oka, zapalenie rogówki, zapalenie twardówki,
• palenie tytoniu,
• długotrwałe stosowanie kortykosteroidów (miejscowe lub ogólne),
• predyspozycje genetyczne.

 

Zaćma może także wystąpić jako powikłanie cukrzycy – dotyczy ona około 10% pacjentów z cukrzycą typu 1 oraz około 13% chorych na cukrzycę typu 2. Ponieważ zaburzenia metaboliczne towarzyszące temu schorzeniu przyczyniają się do znacznie szybszego niż u zdrowych ludzi mętnienia soczewki, na zaćmę cukrzycową mogą zachorować nawet nastolatkowie.

 

Zaćma – objawy

Objawy zaćmy przeważnie dotyczą obu oczu, choć może się zdarzyć, że zmętnienie obejmuje tylko jedną soczewkę. Symptomy katarakty to:

• obniżenie ostrości wzroku (zaćma może doprowadzić do niemal całkowitej utraty widzenia), pacjenci często opisują ten objawy jako patrzenie przez oszronioną szybę czy widzenie „za mgłą”,
• rosnące trudności z widzeniem o zmroku i w nocy,
• konieczność stosowania silniejszego niż dotychczas oświetlenia do czytania,
• zniekształcone lub podwójne widzenie przedmiotów,
• zwiększona męczliwość wzroku.

 

W przypadku dostrzeżenia u siebie wyżej wymienionych objawów, należy niezwłocznie udać się do okulisty. Lekarz stawia rozpoznanie zaćmy, opierając się na wywiadzie oraz na badaniu okulistycznym, które przeprowadza z wykorzystaniem biomikroskopu (lampy szczelinowej).

 

Leczenie zaćmy

Najnowocześniejszą i najczęściej stosowaną metodą usunięcia zaćmy jest ultradźwiękowa fakoemulsyfikacja. W trakcie zabiegu przez niewielkie nacięcie (około 2,2 mm) usuwa się zmętniałą soczewkę i zastępuje ją nową, sztuczną. Procedura jest bezpieczna i komfortowy dla pacjenta – jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym za pomocą kropli i trwa zaledwie kilkanaście minut. Ponadto nie wymaga hospitalizacji (odbywa się w ramach tzw. chirurgii jednego dnia).

 

Zdarza się, choć stosunkowo rzadko (głównie u pacjentów cierpiących na cukrzycę, AZS czy krótkowzroczność i wrodzone wady siatkówki), że po pewnym czasie od usunięcia zaćmy dochodzi do ponownego zamglenia i zmętnienia tylnej torebki soczewki oka – jest to tzw. zaćma wtórna. Konieczne jest wówczas przeprowadzenie ponownej interwencji chirurgicznej, tym razem z wykorzystaniem lasera neodymowo-yagowego (YAG). Zabieg przeprowadza się w warunkach ambulatoryjnych, a efektem jest natychmiastowa poprawa jakości widzenia.