Rośnie ryzyko zakażeń chorobami „odkleszczowymi”

Na świecie żyje około 900 gatunków kleszczy; w Polsce jest ich niespełna 20. Zasadniczo żaden z gatunków kleszczy nie jest pasożytem człowieka – zagrożenie stanowią natomiast choroby przenoszone przez te pajęczaki nabywane od zakażonych żywicieli.

Z danych udostępnionych przez Narodowy Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny wynika, że z roku na rok rośnie liczba przypadków zachorowań. W 2012 roku odnotowano 8 806 przypadków, zaś dwa lata później liczba dochodziła już do 13 886.

Boreliozę przenoszą dwa gatunki kleszczy. Krętki z rodzaju Borrelia namnażają się w jelicie cienkim kleszcza, przenikając następnie do krwi i gruczołów ślinowych. Do zakażenia dochodzi najczęściej po ukłuciu przez kleszcza. Choroba ma najczęściej przebieg etapowy i dotyka wielu narządów m.in. skóry, układu nerwowego, serca, narządu wzroku oraz innych narządów. W pierwszym etapie u zakażonych ujawnia się niebolesny rumień wędrujący, który zanika na ogół po kilku tygodniach. Zmianom skórnym mogą towarzyszyć objawy zbliżone do grypy: gorączka, rozbicie, uczucie zmęczenia i bóle głowy oraz mięśni. Po upływie kwartału choroba przechodzi w kolejne stadium – na skórze pojawia się wędrujący rumień wtórny, występują także stany zapalne stawów oraz zapalenie mięśnia sercowego. Wśród późnych objawów boreliozy wymieniane jest także zanikowe zapalenie skóry kończyn, któremu towarzyszą zmiany neurologiczne.

Czytaj również: Nowoczesne sposoby całkowicie usuwają rozstępy. Jak?

Aby zdiagnozować boreliozę konieczne jest stwierdzenie charakterystycznych objawów oraz przeprowadzenie badań laboratoryjnych. Leczenie opiera się na przyjmowaniu antybiotyków przez okres od trzech do czterech tygodni.

Inną chorobą przenoszoną przez kleszcze jest wirusowe zapalenie mózgu – choroba ośrodkowego układu nerwowego. Do zakażenia dochodzi zarówno na skutek ukłucia przez kleszcza, jak i przez wypicie surowego i niepasteryzowanego mleka. Okres wylęgania KZM wynosi od 7 do 14 dni, a przypadku zakażenia drogą pokarmową – 3-4 dni. Zakażenie ma z reguły łagodny przebieg i w niemal połowie przypadków nie wywołuje żadnych objawów i jest zwalczane przez układ immunologiczny. U 30 proc. badanych w drugiej fazie chorobowej występują objawy grypopodobne. Zakażenie może prowadzić jednak do powikłań m.in. trwałych zaburzeń słuchu i zaburzeń psychicznych.

Jak zapobiegać chorobom odkleszczowym?

Oczywiście najlepszym sposobem jest unikanie kontaktu z pajęczakami. Pamiętajmy, że kleszcze żyją głównie w lasach liściastych i mieszanych, wysokich trawach, paprociach, oraz miejskich parkach. Jeżeli musimy poruszać się po potencjalnie „niebezpiecznych” obszarach, powinniśmy starannie zakrywać ręce i nogi, oraz nosić na głowie chustę albo kapelusz. Po powrocie do domu powinniśmy starannie obejrzeć każde miejsce na ciele – zwłaszcza obszary pod pachami, w zgięciach kolanowych, łokciowych oraz za uszami. Jeżeli zauważymy na naszym ciele kleszcza, powinniśmy jak najszybciej wyjąć go z ciała przy pomocy pęsety. Pęsetę umieszczamy tuż przy samej skórze i wyciągamy; następnie starannie dezynfekujemy skórę.