Choroba Crohna

Ostry ból po prawej stronie podbrzusza, biegunka, stolce z domieszką krwi, mogą być objawami tej choroby.

Choroba Leśniowskiego-Crohna

W Polsce na chorobę Leśniowskiego–Crohna (Crohn Disease – CD) choruje znaczenie więcej niż 10 000 osób. Ponad 5 400 pacjentów jest wpisanych do Rejestru Choroby Crohna (www.chorobacrohna.pl). Najczęściej objawy pojawiają się u osób młodych (w wieku 20-40 lat) i w krajach wysoko rozwiniętych. Jest to przewlekła choroba zapalna, która może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego, od jamy ustnej aż do odbytu. Najczęściej występuje jednak w końcowym odcinku jelita krętego (40-50% wszystkich przypadków). Cechą charakterystyczną zmian zapalnych jest ich ogniskowy lub odcinkowy charakter, tzn. odcinki zmienione chorobowo zwykle są oddzielone odcinkami zupełnie zdrowymi. Proces zapalny obejmuje nie tylko błonę śluzową jelita, ale całą grubość jego ściany (od błony śluzowej do błony surowiczej).

Przyczyny choroby Leśniowskiego–Crohna nie są ustalone. Za czynniki biorące udział w jej powstawaniu uważa się czynniki genetyczne (m. in. mutacja genu NOD2), środowiskowe (bakterie jelitowe, palenie tytoniu) oraz immunologiczne. Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna zależą od lokalizacji, rozległości i stopnia zaawansowania zmian w przewodzie pokarmowym. Do najbardziej charakterystycznych należą: biegunka, bóle brzucha, podwyższona temperatura, utrata masy ciała, podwyższone wskaźniki stanu zapalnego (OB, CRP) opór w okolicy wyrostka, zmiany okołoodbytowe. Przebieg choroby Leśniowskiego-Crohna jest przewlekły, wieloletni. Choroba przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Jednak bardzo często objawy występują stale i powodują znaczne pogorszenie jakości życia pacjenta.

Choroby Leśniowskiego-Crohna współczesna medycyna nie potrafi wyleczyć, ani farmakologicznie, ani chirurgicznie, gdyż usunięcie fragmentu jelita zmienionego chorobowo, nie daje gwarancji, że zmiany zapalne nie pojawią się w innym odcinku przewodu pokarmowego. Jednakże dysponujemy sposobami, które pozwalają opanować zapalenie i zapobiegać jego nawrotom. W łagodnych postaciach choroby Leśniowskiego-Crohna wykorzystuje się aminosalicylany i glukokortykosteroidy podawane doustnie. W aktywnej fazie choroby leczenie rozpoczyna się przeważnie od zastosowania glukokortykosteroidów, ale na tym etapie zastosowanie mają również leki o działaniu przeciwzapalnym. W cięższych stanach głównymi lekami są steroidy podawane dożylnie, a w celu zapobiegania nawrotom – leki immunosupresyjne. Gdy to leczenie nie działa stosuje się leki biologiczne. Choroba Leśniowskiego-Crohna wyraźnie pogarsza jakość życia. Warunkiem optymalnego stanu jest wczesne rozpoznanie choroby i prawidłowe leczenie.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG)

Drugą chorobą z grupy nieswoistych chorób zapalnych jelita jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego (Colitis ulcerosa – CU). Objawy tej choroby mogą być podobne do choroby Leśnioweskiego-Crohna, choć zmiany zapalne są ograniczone do jelita grubego. Występują najczęściej w odbytnicy i mają charakter ciągły. Typowym objawem WZJG jest biegunka z domieszką śluzu i krwi w kale. Proces zapalny może się szerzyć na dalsze odcinki jelita grubego, ale u ponad połowy chorych dotyczy tylko odbytnicy i esicy. Choroba przebiega najczęściej w postaci ostrych rzutów przedzielonych okresami remisji. Przyczyny kolejnych nawrotów pozostają nieznane. Pewną rolę przypisuje się stresom psychicznym, zmianom w sposobie odżywiania, stosowaniu leków przeciwbólowych (zwłaszcza niesteroidowych leków przeciwzapalnych), zakażeniom pokarmowym oraz infekcjom innych narządów. Leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, w lekkim rzucie choroby rozpoczyna się od słabiej działających leków i w miarę nasilania się choroby lub braku skuteczności leczenia, stosuje się leki o coraz silniejszym wpływie na proces zapalny. W łagodnych i umiarkowanych postaciach WZJG oraz w leczeniu podtrzymującym, stosowane są aminosalicylany. Do opanowania zapalenia w jelitach służą glukokortykosteroidy, które mogą być podawane doodbytniczo, doustnie lub w ciężkich rzutach dożylnie. W ciężkich lub trudnych do leczenia przypadkach stosuje się leki immunosupresyjne i biologiczne.
Te ostatnie są w Polsce praktycznie niedostępne. Jeśli leczenie farmakologiczne nie zadziała przeprowadza się zabieg chirurgiczny polegający na całkowitym usunięciu jelita grubego (kolektomię). W Polsce nie prowadzi się dokładnej statystyki chorób jelita grubego. Na podstawie szacunków przyjmuje się, że zapadalność na wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) wynosi około 700 nowych przypadków rocznie, a liczba chorych to około 40 000 osób. Obu chorobom towarzyszą liczne powikłania zarówno ze strony układu pokarmowego, jak i pozajelitowe w tym stawowe, skórne, oczne…

Więcej informacji na www.j-elita.org.pl

Źródło: Polskie Towarzystwo Wspierania Osób z Nieswoistymi Zapaleniami Jelita