Reumatyzm – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Reumatyzm jest nadal nieuleczalny – zmiany degeneracyjne w stawach są nieodwracalne. Dlatego tak ważne jest hamowanie postępu choroby poprzez dobranie odpowiedniego leczenia.

Co to jest reumatyzm?

Reumatyzm to najprościej mówiąc choroby układu ruchu. Sama nazwa nie określa żadnego konkretnego schorzenia. To raczej termin pozwalający podkreślić przewlekły i nawracający charakter dolegliwości bólowych w chorobach stawów. Reumatyzm zawiera obecnie około 200 jednostek chorobowych, które dzielimy na zapalne oraz niezapalane. Najczęściej spotykane choroby reumatyczne to reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle pleców i szyi, zapalenie ścięgien oraz zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Są to te choroby, które powodują ból mięśni i stawów. Za reumatyzmem mogą kryć się również poważniejsze choroby niszczące tkankę łączną takie jak sarkoidoza, szpiczak mnogi oraz hemofilie.

Przyczyny, objawy i rodzaje reumatyzmu

Przyczyny choroby reumatycznej są różne. W najgorszych przypadkach powodem reumatyzmu może być choroba nowotworowa na przykład chłoniak. Jednak najczęściej przyczyna choroby tkwi w czynnikach genetycznych (występowanie choroby reumatycznej w rodzinie zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania) oraz zaburzeniach układu odpornościowego. Choroby takie jak toczeń, sarkoidoza, a nawet przebyte infekcje mogą upośledzić funkcjonowanie układu immunologicznego. W takim wypadku organizm atakuje własne komórki, niszczy tkanki łączne w stawach i doprowadza do przewlekłego stanu zapalnego. Powodem reumatyzmu może być również po prostu zużycie chrząstki stawowej związane ze zbyt silnym obciążaniem stawów (osoby żyjące w ciepłym klimacie są mniej narażone na choroby reumatyczne niż te, których stawy na co dzień muszą zmagać się z chodzeniem po śniegu i lodzie).

Wszystkie choroby zaliczane do reumatyzmu łączą wspólne objawy. Reumatyzm oznacza przede wszystkim ból w pojedynczych stawach lub obejmujący całą grupę stawów na przykład w kręgosłupie. W miejscach zaatakowanych przez chorobę może pojawić się również zaczerwienienie i obrzęk. W przypadku zaawansowanych objawów choroba może uniemożliwić codzienne funkcjonowanie i poruszanie na trwale zdeformowanych stawach. Potocznie mówi się, że dolegliwości reumatyczne mogą się również nasilać się przy zmianie ciśnienia lub pogody (szczególnie gdy pada deszcz), ale nie potwierdzają tej tezy żadne badania naukowe. Nie jest również prawdą, że zimny i wilgotny klimat wywołuje reumatyzm.

Choroby reumatyczne możemy podzielić na trzy podstawowe grupy. Pierwszą z nich jest choroba zwyrodnieniowa, którą charakteryzuje nasilony, wieczorny ból po aktywnie spędzonym dniu, ból i zawroty głowy, a deformacji ulega zwykle jeden staw ręki, nogi lub kręgosłup. Kolejna grupa to reumatoidalne zapalenie stawów, którego objawami jest poranne sztywnienie karku, ból rąk i nóg, ból mięśni, a nawet dolegliwości ze strony układu oddechowego i krwionośnego. Trzecie grupa to reumatyzm tkanek miękkich. Jego przyczyną jest powtarzanie przez wiele lat tych samym ruchów, które przeciążają mięśnie i stawy. Zwykle towarzyszy mu ból łokci i barków.

Jak leczyć reumatyzm?

Nie ma jednej, skutecznej metody leczenia reumatyzmu. W całym procesie najważniejsze jest zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby (istniejące deformacje są już nieodwracalne). W zależności od zdiagnozowanej jednostki chorobowej dobiera się leki łagodzące i spowalniające postęp reumatyzmu. Są to najczęściej analgetyki oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne. Często stosuje się również terapię za pomocą silnych leków cytostatycznych, które blokują podziały komórkowe i w początkowym stadium choroby mogą ją zahamować. Istnieje również możliwość terapii tak zwany lekami biologicznymi, które oddziałują na nieprawidłowo działające białe krwinki układu odpornościowego.

Leczenie reumatyzmu to jednak nie tylko leki. Istniej szereg zabiegów, które pomagają zahamować rozwój choroby oraz metody leczenia alternatywnego. Podstawą przy reumatyzmie jest fizjoterapia, która pomaga powstrzymać postęp choroby, a w niektórych przypadkach nawet przywrócić funkcje ruchowe stawów. Stosuje się ją często razem z plazmaferezą czyli wymianą osocza. Pomocny będzie również masaż klasyczny, który poprawia krążenie i ukrwienie tkanek oraz zmniejsza napięcie mięśni. Metodyczne rozcieranie, ugniatanie i klepanie chorego miejsca pomoże pozbyć się także sztywności mięśni. W podobny sposób działają też masaże gorącą wodą i termoterapia. W ich przypadku dużą rolę odgrywa wysoka temperatura wody, która rozluźnia mięśnie oraz łagodzi ból. Inne rodzaje terapii reumatyzmu to kinezyterapia (czynne i bierne ćwiczenia poprawiające funkcjonowanie stawów wykonywane od okiem fachowca), diatermia (elektroterapia poprawiająca ukrwienie tkanek) oraz wyjazdy do uzdrowiska na lecznicze okłady torfem na przykład borowinowe.

Istnieją również metody zwane alternatywnymi. Jednym z takich kontrowersyjnych sposobów jest ekspozycja chorych miejsc na jad pszczół. W przypadku tak ryzykownych procedur konieczna jest konsultacja ze specjalistą oraz nieprzeprowadzanie eksperymentów na własną rękę. Więcej na temat sposób leczenia reumatyzmu można znaleźć również na https://rozruszajstawy.pl/bol-stawow/reumatyzm-a-bol-stawow.

Zdrowa, zbilansowana dieta także może wpłynąć na zahamowanie rozwoju choroby. Bardzo ważne jest utrzymywanie prawidłowej wagi ciała tak by nie obciążać chorych stawów. Warto sprawdzić czy nie mamy na coś uczulenia, ponieważ spożywanie takich produktów może zaostrzyć stan zapalny stawów. W diecie warto zwracać uwagę na produkty bogate w kolagen i przyprawy działające przeciwzapalnie na przykład kurkumę, imbir, goździki i anyż. Należy jednak pamiętać, że nie istnieje dieta lecząca reumatyzm. Utrzymywanie szczupłej sylwetki i zdrowy tryb życia działają jedynie wspomagająco przy leczeniu i nie mogą być jedyną formą terapii.


ARTYKUŁ PARTNERA