Palenie papierosów a zawał serca: czy istnieje zależność?

Od dawna wiadomo, że palenie papierosów ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka. W dymie tytoniowym znajduje się nawet 7 000 substancji chemicznych, które wykazują toksyczne działanie. Część z nich ma właściwości rakotwórcze, a wiele wpływa niekorzystnie na układ sercowo-naczyniowy[1].

Jak papierosy wpływają na układ sercowo-naczyniowy?

Badania wskazują, że nawet 30% zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych może mieć związek z paleniem papierosów[2].  Uważa się, że palenie tytoniu wpływa m.in. na:

• powstawanie zmian miażdżycowych,
• rozwój zakrzepicy,
• aktywowanie stanu zapalnego,
• dysfunkcję śródbłonka naczyniowego.

U osób palących obserwuje się także dysfunkcję płytek krwi. Substancje zawarte w dymie papierosowym odpowiadają za agregację płytek i jednocześnie sprzyjają przyleganiu tych elementów krwi do uszkodzonych powierzchni śródbłonka[3].

Palenie papierosów zwiększa ryzyko zawału

Biorąc pod uwagę to, że palenie papierosów zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia zawału. Należy bowiem pamiętać, że zawał mięśnia sercowego oznacza stan jego niedokrwienia spowodowanego niedostateczną ilością krwi dopływającej do serca. Ma to związek ze zwężeniem lub zamknięciem światła tętnic wieńcowych[4].

Pamiętaj! Dotychczasowe badania pokazują, że osoby po przebytym zawale serca, które nadal palą papierosy, żyją krócej – w porównaniu z osobami niepalącymi[5].

Aby więc zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału, należy jak najszybciej ograniczyć palenie, a następnie całkowicie zrezygnować z papierosów. Jak tego dokonać? Wiele zależy od stopnia uzależnienia od nikotyny – w jego ocenie pomóc może specjalistyczny test np. test Fagerströma[6]. Nałóg papierosowy można zwalczyć m.in. poprzez stosowanie leków, takich jak np.:

• cytyzyna,
• bupropion,
• wareniklina.

Dobre efekty przynosi także tzw. nikotynowa terapia zastępcza. Mowa tutaj o stosowaniu środków, które zawierają niewielkie ilości nikotyny. Z czasem dochodzi do zmniejszenia jej zawartości, co skutkuje zerwaniem z nałogiem.

Jak jeszcze ograniczyć ryzyko zawału serca?

Palenie papierosów to jeden z czynników, który może zwiększać ryzyko zawału serca. Jeśli chcesz ograniczyć to prawdopodobieństwo niemal do zera, warto pamiętać o pozostałych kwestiach związanych ze stylem życia.

• Zmniejsz spożycie mięsa i przetworów mięsnych – to źródło nasyconych kwasów tłuszczowych, które dostarczane w nadmiarze odpowiadają za wzrost stężenia cholesterolu LDL.
• Zwiększ spożycie olejów roślinnych – dostarczają one nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które obniżają poziom trójglicerydów oraz nieznacznie zwiększają stężenie cholesterolu HDL[7].
• Jeśli zmagasz się z podwyższonym poziomem cholesterolu LDL, zwiększ spożycie steroli roślinnych (ich źródłem jest np. miękka margaryna Optima Cardio). Istnieją dowody na to, że przyczyniają się one do obniżenia poziomu cholesterolu o 7-10% w okresie 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-2,4 g w połączeniu z prawidłowo zbilansowaną dietą i zdrowym stylem życia[8].
• Zadbaj o większą aktywność fizyczną – poświęć na nią minimum 150 minut tygodniowo (umiarkowana intensywność) lub 75 minut tygodniowo (duża intensywność)[9].

Prowadź zdrowy styl życia, a ryzyko poważnych chorób układu sercowo-naczyniowego ograniczysz do minimum. Warto więc jak najszybciej podjąć działania prewencyjne, aby zachować dobrą kondycję zdrowotną przez wiele lat.

[1] https://sercunaratunek.pl/serce-i-palenie/

[2] Interwencja czy prewencja? Paradoks palacza; Kardiol. Inwazyjna 2016; 11 (6): 47–54

[3] Interwencja czy prewencja? Paradoks palacza; Kardiol. Inwazyjna 2016; 11 (6): 47–54

[4] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zawal/62035,zawal-serca

[5] https://www.termedia.pl/pulmonologia/Osoby-palace-papierosy-po-zawale-serca-zyja-krocej,20768.html

[6] Interwencja czy prewencja? Zasady profilaktyki choroby układu krążenia w 2018 roku; Kardiol. Inwazyjna 2017; 12 (6), 42–48

[7] Epidemiologia i prewencja/Epidemiology and prevention; Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w prewencji chorób sercowo-naczyniowych – u kogo stosować?; Kardiol Pol 2009; 67: 1299-1303

[8] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

[9] Interwencja czy prewencja? Zasady profilaktyki choroby układu krążenia w 2018 roku; Kardiol. Inwazyjna 2017; 12 (6), 42–48