Odleżyny w chorobach nowotworowych – profilaktyka i leczenie

Odleżyny – profilaktyka

Zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać odleżynom, niż je leczyć. Działania profilaktyczne ograniczają ryzyko wystąpienia ran, a w przypadku ich pojawienia się pozwalają na lepsze gojenie. Poniżej znajdziesz wskazówki, które mogą pomóc w ich zapobieganiu.

1. Ograniczenie nacisku – często zmieniaj ułożenie ciała (minimum co 2 godziny w łóżku lub co 15 minut na wózku inwalidzkim), wstawaj z łóżka/krzesła, jeżeli tylko jesteś w stanie; w miarę możliwości zadbaj o ruch.
2. Odpowiednia pielęgnacja skóry – zadbaj o czystość skóry, nawilżaj skórę po kąpieli, unikaj stosowania pachnących mydeł czy talku, które mogą wysuszać skórę. Regularnie obserwuj stan swojej skóry.
3. Właściwa pościel i materac – używaj specjalnych materacy przeciwodleżynowych ograniczających ucisk lub stosuj piankę na materac. Zadbaj o bawełnianą, gładką, niepomarszczoną pościel. Warto również wyeliminować plastikowe lub gumowe podkłady, które ograniczają dostęp powietrza.
4. Przewiewne ubranie – zwróć uwagę na luźną odzież. Bielizna powinna być pozbawiona zgrubień czy szwów.
5. Odpowiednie żywienie – zadbaj o zróżnicowaną, prawidłowo zbilansowaną dietę obfitującą w białko (np. ryby, mięso, jaja czy mleko), a także pamiętaj o regularnym nawadnianiu organizmu (4, 5).

 

Leczenie odleżyn

Podstawą skutecznego leczenia odleżyny jest stosowanie w dalszym ciągu działań profilaktycznych. Skuteczność terapii uzależniona jest zwłaszcza od prawidłowej pielęgnacji skóry oraz zmniejszenia sił mechanicznych (tarcia czy nacisku) (6).

Stosowane metody leczenia odleżyn:

• ograniczenie nacisku – istotna jest zmiana pozycji co 2 godziny, aby zmniejszyć ucisk na odleżynę; najlepszym rozwiązaniem jest unikanie siedzenia i leżenia na powstałej ranie,
• odpowiednie łóżko i materac – specjalnie dostosowane łóżko i materac pozwalają na ograniczenie ucisku i ułatwiają gojenie rany,
• opatrunki na odleżyny – zastosowanie opatrunku może być koniecznym rozwiązaniem przy uszkodzeniu skóry; pozwala on na ochronę, zachowanie czystości oraz optymalnej wilgotności, co sprzyja gojeniu (7),
• odpowiednie żywienie – niewłaściwy stan odżywienia organizmu oraz odwodnienie mogą znacząco utrudniać proces gojenia odleżyn; kluczowym składnikiem w diecie, którego zapotrzebowanie wzrasta wśród chorych z odleżynami, jest białko, z czego zwłaszcza aminokwasy, takie jak arginina oraz glutamina, przyspieszają ten proces6,
• chirurgia – koniecznym rozwiązaniem może okazać się usunięcie martwej tkanki, która może ograniczać proces gojenia (7).

Pomocne w procesie leczenia odleżyn może okazać się też skonsultowanie z lekarzem uzupełnienia codziennej diety doustnymi preparatami odżywczymi, np. Impact Oral. Jest to produkt, który zawiera zestaw trzech immunoskładników – argininę, kwasy tłuszczowe omega-3 oraz nukleotydy. Składniki te mogą wspomóc proces gojenia ran. Zastosowanie Impact Oral może mieć pozytywny wpływ na stan odżywienia, a także na odporność organizmu. Co więcej, wdrożenie preparatu Impact Oral pozwala na uzupełnienie jadłospisu w cenne białko i energię.

 

Piśmiennictwo:

 

1. American Cancer Society. 2020. Pressure Sores. Pobrany 15.07.2022 r., z https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/physical-side-effects/skin-problems/skin-pressure-sores.html
2. Medycyna praktyczna. 2021. Odleżyny — czym są i jak je leczyć? Pobrany 15.07.2022 r., z https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171049,odlezyny
3. Project Purple. 2019. Pancreatic Cancer Symptoms. Pobrany 15.07.2022 r., z https://www.projectpurple.org/pancreatic-cancer-symptoms/
4. Cancer Research UK. Causes and prevention of pressure sores. Pobrany 15.07.2022 r., z https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/coping/physically/skin-problems/pressure-sores/causes-and-prevention
5. Łuczak J., Sopata M. Odleżyny – profilaktyka i leczenie. Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 2001; 4(7): 120-126.
6. Szewczyk M.T., Cwajda-Białasik J., Mościcka P., Cierzniakowska K., Bazaliński D., Jawień A., Spannbauer A., Polak A., Sopata M., Kozłowska E., Popow A., Jabłońska R., Przybek-Mita J., Sierżantowicz R., Kuberka I., Ślusarz R., Mrozikiewicz-Rakowska B., Kózka M., Jakubowska U., Bakowska M., Augusewicz Z., Samson I. Leczenie odleżyn – zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Część II. LeczenIe ran 2020; 17 (4): 151-184.
7. Cancer Research UK. Treatment of pressure sores. Pobrany 15.07.2022 r., z https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/coping/physically/skin-problems/pressure-sores/treatment

 

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Impact Oral – do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia lub ryzyku niedożywienia u pacjentów chirurgicznych w okresie okołooperacyjnym.