Fuga dysocjacyjna – ucieczka w zapomnienie. Objawy

Fuga dysocjacyjna, znana także jako ucieczka dysocjacyjna, to zaburzenie na tle nerwowym. To ucieczka z sytuacji, która wywołuje skrajnie negatywne emocje. Osoby, które jej doświadczają podejmują nieracjonalne decyzje, aby uwolnić się od dyskomfortu, jednak nie pamiętają swojej przyszłości. Po zakończeniu epizodu nie pamiętają też jak i dlaczego znalazły się w danym miejscu.

Na czym polega fuga dysocjacyjna?

To mechanizm ucieczki, do którego dochodzi pod wpływem negatywnych, stresujących wydarzeń i wywołanych nimi emocji. Osoba doświadczająca fugi podejmuje próbę ucieczki, lecz nie jest świadoma jej celu oraz przyczyny. Okres fugi może trwać od kilku godzin do kilku dni, rzadko dłużej. Zazwyczaj stan ustępuje samoistnie, nie pozostawiając żadnych wspomnień z okresu jego trwania. 

 

Co może wywołać fugę dysocjacyjną?

W dominującej większości przypadków fuga jest spowodowana bardzo negatywnymi uczuciami oraz stresem. Organizm nie potrafi sobie poradzić z ich nadmiarem i podejmuje próbę ucieczki. Może być to np. śmierć bliskiej osoby, wiadomość o chorobie, zwolnienie z pracy etc. Z reguły zjawiska fugi doświadczają pacjenci, którzy w przeszłości zmagali się z innymi zaburzeniami osobowości. 

 

Fuga zdarza się niezwykle rzadko, jednak stres i natłok emocji mogą wywoływać inne zaburzenia dysocjacyjne, do których należą:

  • amnezja dysocjacyjna – utrata pamięci w stopniu całkowitym lub częściowym, w skutek traumatycznych wydarzeń,
  • osłupienie dysocjacyjne – całkowita utrata kontaktu z osobami, miejscem i sytuacją, zamknięcie się w sobie,  
  • trans i opętanie – brak kontroli nad emocjami, ciałem, myślami oraz tożsamością, wrażenie targania przez siłę zewnętrzną, 
  • dysocjacyjne zaburzenia ruchu – utrata kontroli nad poruszaniem częściami ciała;
  • drgawki dysocjacyjne – podobne do drgawek padaczkowych, lecz bez dodatkowych objawów, 
  • dysocjacyjne znieczulenia i utrata czucia zmysłowego – utrata czucia, zaburzenie pracy narządów zmysłów, często w wyniku szoku (np. osoby po wypadku samochodowym nie czują bólu złamanych kończyn).

Fuga dysocjacyjna a amnezja wsteczna

Osoby w stanie fugi dysocjacyjnej cierpią na amnezję wsteczną. Nie są w stanie przypomnieć sobie własnej tożsamości, przeszłości, oraz celu działań. Napędza je chęć ucieczki, dlatego często odnajdują się wiele kilometrów od miejsca zamieszkania. Mogą podjąć decyzję o zmianie pracy lub wyjeździe. Fuga zazwyczaj mija samoistnie, jednak osoba, która jej doświadczyła zupełnie nie pamięta, co działo się podczas tego stanu.