Katar zatokowy – jak go rozpoznać

Objawy zapalenia zatok

Zapalenie zatok rozpoznaje się wtedy, gdy występują co najmniej 2 charakterystyczne dla niego objawy. Jeden z nich to zatkany nos albo przeciwnie – cieknący katar lub wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła. Drugim objawem powinien być albo ból/uczucie rozpierania twarzy, albo upośledzenie węchu. Szczyt nasilenia symptomów przypada zazwyczaj na 3-5. dzień choroby.

Zapalenie zatok może przebiegać też z wystąpieniem dodatkowych objawów, które pokrywają się z tymi występującymi podczas grypy czy innych infekcji górnych dróg oddechowych. Należą do nich m.in.:

• gorączka,
• ból głowy,
• zmęczenie, osłabienie,
• kaszel.

Jak odróżnić zapalenie zatok od przeziębienia?

Przeziębienie to ostre wirusowe zapalenie zatok przynosowych, które trwa maksymalnie do 10. dni. Towarzyszące mu objawy są zwykle łagodne i dość szybko ustępują. Jeśli jednak trwają one dłużej lub nasilają się w ciągu kolejnych 5. dni, mówimy o ostrym powirusowym zapaleniu zatok przynosowych. W jego przypadku dolegliwości mogą utrzymywać się nawet do 12. tygodni^[1].

Objawy charakterystyczne dla zapalenia zatok pojawiają się wtedy, gdy katar zaczyna gęstnieć. Odkłada się on wtedy w zatokach i upośledza ruchy rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych, które w normalnych warunkach transportują nadmiar wydzieliny na zewnątrz. Jego lepka, kleista konsystencja dodatkowo utrudnia mechaniczne oczyszczanie nosa. Katar zatokowy zaczyna zalegać w drogach oddechowych, zaburza ich prawidłową pracę i utrudnia oddychanie. Objawy, jakie wtedy występują, to:

• ból i ucisk twarzy w okolicy zatok,
• upośledzenie lub brak węchu,
• wydzielina spływająca z zatok po tylnej ścianie gardła,
• tkliwość i obrzęk twarzy,
• ból głowy przy schylaniu się^[2].

Jak wyleczyć zapalenie zatok?

Podstawą leczenia zapalenia zatok jest upłynnianie zalegającej w nich wydzieliny, która odpowiada za większość objawów infekcji. Mogą Ci w tym pomóc doustne leki ziołowe, np. kapsułki zawierające olejki eteryczne:

• eukaliptusowy,
• mirtowy,
• pomarańczowy,
• cytrynowy.

Taka kompozycja nasila wydzielanie do zatok wodnistego płynu, który rozrzedza gęsty śluz. Dodatkowo olejki stymulują ruchy rzęsek, dzięki czemu wspomagają naturalne mechanizmy oczyszczania dróg oddechowych. Badania wykazały też możliwe działanie przeciwbakteryjne wspomnianych wcześniej składników. Ponadto olejek eukaliptusowy wykazuje właściwości przeciwzapalne, które mogą przyspieszyć powrót do zdrowia^[3].

W leczeniu zapalenia zatok pomogą Ci także inhalacje. Wykorzystaj do nich hipertoniczny roztwór chlorku sodu o stężeniu 3%, który upłynnia wydzielinę i wspomaga oczyszczenie z niej górnych dróg oddechowych. Jeśli inhalacje mają zadziałać na zatoki, w ich trakcie oddychaj przez nos. Możesz w tym celu użyć specjalnej końcówki lub maski, które są dołączone do inhalatora.

 

Pamiętaj też o codziennych czynnościach, które pomogą pozbyć się zalegającego w zatokach śluzu. Podczas choroby pij więcej płynów niż zwykle, co najmniej 2,5 l dziennie. Odpowiednie nawodnienie organizmu również upłynnia katar zatokowy. Jeśli wydzielina w zatokach zaburza Ci nocny odpoczynek, podnieś wezgłowie łóżka, dzięki czemu poprawisz drożność dróg oddechowych. Przede wszystkim daj organizmowi odpocząć i nabrać sił – to kluczowe w procesie zdrowienia.

^[1] Woś, J., & Remjasz, A. (2019). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny, 8(1): 16-26.

^[2] Samoliński, B., Gotlib, T., Pietruszewska, W., Pawliczak, R., Jurkiewicz, D., Kuna, P., … & Chlabicz, S. (2014). Postępowanie w ostrym zapaleniu zatok przynosowych w praktyce lekarza rodzinnego. Stanowisko 4 Towarzystw (StanForT)(na podstawie EPOS 2012). Alergologia Polska-Polish Journal of Allergology, 1(3): 87-93.

^[3] Pachecka, M., Pachecka, R., & Pławińska, A. (2014). Zastosowanie substancji pochodzenia naturalnego w leczeniu zapalenia zatok przynosowych w świetle Europejskich wytycznych na temat zapalenia zatok przynosowych i polipów nosa–EPOS 2012. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(4), 427-439.